Diagnoza psychologiczna

Diagnoza psychologiczna to odpowiedź na pytania dotyczące cech pacjenta lub natury jego trudności.  Zazwyczaj ujęta jest w pisemną opinię, wydaną przez diagnozującego specjalistę. 

Diagnozą psychologiczną zajmują się wyłącznie psychologowie – jest to jedna z głównych kompetencji psychologa. Opinia psychologa sporządzona przy wykorzystaniu standaryzowanych kwestionariuszy psychologicznych często jest też zlecana przez lekarzy psychiatrów. 

Na podstawie opinii wydanej przez psychologa można  też postawić diagnozę nozologiczną. Jest to rodzaj diagnozy stawiany przez lekarza psychiatrę. Oczywiście lekarz psychiatra nie zawsze używa wsparcia psychologa. Jest jednak wiele sytuacji, kiedy do postawienia diagnozy medycznej psychiatra potrzebuje szczegółowego opisu funkcjonowania psychologicznego pacjenta. 

Diagnoza psychologiczna opisuje funkcjonowanie to w świetle obowiązujących kryteriów diagnostycznych (DMS-5 lub ICD-10 czy już wkrótce ICD-11).

Jeżeli nie wiesz co wybrać, najłatwiej jest po prostu zapisać się na standardową konsultację psychologiczną. W razie potrzeby włączymy ją do procesu diagnostycznego. Można też napisać wiadomość z pytaniem. 

Co możemy diagnozować z wykorzystaniem kwestionariuszy psychologicznych?
Przykładowe rodzaje diagnoz psychologicznych:

Diagnoza obejmuje zazwyczaj dwa spotkania: 

 – wywiad + przeprowadzenie badania;  

– omówienie  raportu pisemnego i dalsze rekomendacje. 


Badanie psychologiczne w kierunku depresji jest okazją dla pacjenta do przyjrzenia się swoim trudnościom bardziej wprost i pomaga podjąć decyzję odnośnie ewentualnej konsultacji psychiatrycznej. Zachęcam do takiej diagnozy osoby, które czują, że raport pisemny z takiego badania będzie dla nich cennym argumentem w drodze po pomoc. 

Użyte narzędzia są narzędziami klinicznymi, standaryzowanymi i oprócz opisu trudności jakich doświadcza pacjent i przyrównania ich do oficjalnych kryteriów diagnostycznych dla depresji dostarczają informacji istotnych dla dalszego procesu terapii. 

Do diagnozy używamy zazwyczaj poniższych testów: 

KPD – Kwestionariusz poczucia depresji, 

CISS – Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych, 

STAI – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku.  

Samo wypełnianie kwestionariuszy zajmuje ok 20-30 minut. Jeżeli podejrzewasz u siebie depresję i potrzebujesz przekonać się lub mieć opinię psychologiczną czy Twoje objawy, odczucia czy myśli spełniają kryteria kliniczne choroby – możesz wykonać testy diagnostyczne w tym kierunku.  

Powyższa diagnoza nie jest konieczna by otrzymać pomoc. Można po prostu pójść do psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry i otrzymać pomoc już na pierwszej wizycie. 

Diagnozę można wykonać zdalnie. 

Zazwyczaj jest to opinia lub raport z badania diagnostycznego na prośbę psychiatry prowadzącego pacjenta. Nie ma przeciwskazań aby wykonac taką diagnostykę na własne. 

Do przeprowadzenia badania potrzebne są zazwyczaj trzy spotkania diagnostyczne, efektem jest raport diagnostyczny wskazujący czy trudności z którymi spotyka się pacjent spełniają kryteria diagnostyczne zaburzeń osobowości wg. klasyfikcji DSM-V. 

Do dyspozycji narzędzia zarówno do samodzielnej oceny określonych cech osobowości jak i uzupełniające w innych procesach diagnostycznych. Są to kwestionariusze dotyczące między innymi: 

– stylów radzenia sobie ze stresem (CISS)

– poziomu lęku jako cechy i jako aktualnego stanu pacjenta (STAI); 

– Stylu przywiązania; 

– Temperamentu (FCZ-KT (R), Kwestionariusz Temperamentu PTS); 

Prowadzę procesy diagnostyczne w kierunku Zespołu Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Uwagi – ADHD –  w zgodzie z aktualnymi rekomendacjami Sekcji Kształcenia Specjalizacyjnego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i koalicji organizacji na rzecz osób z ADHD (2024 r.)   

Jak wygląda diagnoza ADHD?

Podstawowym narzędziem do diagnozy jest wywiad diagnostyczny, zgodny z obowiązującymi kryteriami diagnostycznymi DSM-5, zbudowany na bazie doświadczenia klinicznego, w który włączone jest oczywiście narzędzie DIVA-5 diagnozy ADHD wg. DSM-5. Zdarza się, że wykorzystuję też narzędzia służące do diagnozy zaburzeń osobowości lub następstw doświadczeń traumatycznych, oceny cech temperamentu czy poziomu lęku, a także inne w zależności od potrzeb. Oczywiście wszystko zanim zostanie wprowadzone do diagnozy jest szczegółowo i jasno ustalane z pacjentem. 

Ile kosztuje i ile trwa diagnoza ADHD?

Jest to procedura tak różna w wielu przypadkach, że zamknięcie jej w określoną liczbę spotkań w cenniku jest trudne. 

Najkrótszy proces diagnostyczny to trzy spotkania – wstępne 60 minut, diagnostyczne 90 min i zamykające 30 minut. Zazwyczaj jednak część diagnostyczna rozciąga się do dwóch a nawet trzech spotkań – w zależności od dynamiki spotkania, historii życia pacjenta i ewentualnych potrzeb różnicowania. 

Jaki jest efekt końcowy diagnozy ADHD, jak wygląda opinia?

Proces diagnozy kończy się przekazaniem ok 4-8 stronicowej opinii o funkcjonowaniu pacjenta w świetle kryteriów diagnostycznych oraz opisanymi rekomendacjami dalszych działań. 

Opinia jest gotowym, papierowym dokumentem do omówienia z lekarzem psychiatrą w procesie diagnozy nozologicznej – również decyzji o leczeniu farmakologicznym. 

W przypadku diagnozy on-line, zeskanowany dokument w formacie pdf wysyłam w momencie omówienia diagnozy on-line, a papierowy – na życzenie pacjenta – wysyłam kurierem za dodatkową opłatą  zgodną z cennikiem przewoźnika (ok. 30 zł).

W zależności od potrzeb traktujemy je jako informacje usupełniające do pełnej diagnozy lub – na zyczenie pacjenta – wybiórczo. 

Przykładowe badania psychologiczne: 

– badanie kompetencji społecznych; 

– badanie pomiaru poziomu inteligencji ogólnej i płynnej (matryce Ravena, Neutralny Kulturowo Test Inteligencji, APIS-Z) 

Badanie preferencji zawodowych: 

Pełna opinia na podstawie pięciu kwestionariuszy psychologicznych, uwzględniająca:
  • czynniki osobowościowe – reagowanie na stres, lękowość, temperament; 
  • kompetencje społeczne w kontekście pracy zawodowej; 
  • preferencje i zainteresowania zawodowe; 

Wypalenie zawodowe: 

Cynizm, obniżona efektywność zawodowa oraz uczucie wyczerpania, które mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych to najczęstsze sygnały, że w obszarze zawodowym dzieje się coś niepokojącego. Wypalenie zawodowe jest stanem fizycznego, emocjonalnego i psychicznego wyczerpania, które wynika z chronicznego stresu związanego z pracą zawodową.  Badania wskazują, że wypalenie zawodowe jest szczególnie powszechne w zawodach wymagających intensywnych interakcji z ludźmi, takich jak medycyna, edukacja i usługi społeczne. 

Diagnoza wypalenia zawodowego obejmuje zazwyczaj dwa spotkania 90 i 60 minut oraz kwestionariusz wypełniany online. Może być wykonana zdalnie.

Wszystkie diagnozy psychologiczne, raporty z badania czy wydane opinie są omawiane podczas ostatniego spotkania (zazwyczaj 30 minut, chyba, że chcemy dłużej porozmawiać o dalszym postępowaniu).